کودکان روز به روز بزگ تر می شوند، همان طور که می دانید تغذیه آنها در همان شش ماه اول فقط شیر مادر است. اما با بزرگ تر شدن کودک نیاز به غذای بیش تر (غذاهای تکمیلی کودک) احساس می شود و شیر مادر برای تغذیه کودک مناسب است اما کافی نیست.
تقریباً در سن ۶ ماهگی، نیاز کودک به انرژی و مواد مغذی از آنچه که توسط شیر مادر تأمین می شود، بیشتر است و غذاهای مکمل برای رفع آن نیازها لازم هستند.
نوزاد در این سن نیز از نظر رشدی نیاز به غذای مقوی دیگری دارد که به عنوان تغذیه مکمل و یا تکمیلی از آن نام برده می شود.
شیر مادر برای کودکان تا ۶ ماه لازم است ولی کافی نیست زیرا برای رشد مناسب آنها به غذایی با انرژی بیشتری برای رشد نیاز است.
به همین علت در پرستاری از کودک باید به غذاهای تکمیلی کودک توجه داشت.
آشنایی با غذای تکمیلی کودک
در این مقاله ما شما را با غذاهای تکمیلی کودک آشنا می کنیم. اما در این امر باید توجه داشته باشیم، که غذاهایی را در رژیم غذایی کودک قرار دهیم که بیش ترین مواد مغذی را با خود به همراه دارند.
البته باید این نکته را رعایت کرد که این غذاها نیاز به جویدن نداشته باشد؛ زیرا کودکان هنوز فرایند درآوردن دندان هایشان کامل نشده در این سن شاید یک الی دو دندان بیش تر در دهان بچه وجود نداشته باشد.
غذاهای کمکی که ما در پرستاری از کودک به آن توصیه می کنیم فرنی آرد برنج و کم کم به این فرنی مواد دیگر هم اضافه می کنیم به گونه ای که در پایان یک سالگی کودک بتواند غذاهای سایر افراد خانواده را استفاده کند.
غذای تکمیلی کودک
به چه علت ما باید غذای تکمیلی کودک را از سن شش ماهگی به بعد در دستور غذایی کودک قرار دهیم؟
برای پاسخ به این سوال باید گفته شود به علت اینکه ما در شش ماه اول زندگی نوزاد شیر مادر خود دارای پروتئین ها و انرژی های مورد نیاز کودک است. اما با گذشت زمان این احساس نیاز در کودک به وجود می آید که نیاز به انرژی بیش تر و پروتئین آهن روی ویتامین نیاز دارد که شیر مادر جوابگوی این حجم از ویتامین نیست به همین علت غذای کمکی شروع می شود.
همچنین میزان آهن نوزادان در شش ماهگی به حداقل خود می رسد به همین علت غذای کمکی و قطره آهن نوزادان در این زمان باید مورد استفاده قرار بگیرد تا مشکل خاصی را برای بچه ها ایجاد نکند.
در روزهای اول غذاهای تکمیلی کودک باید کمی غلیظ تر از شیر مادر باشد، و بعد رفته رفته غلیظ تر شود. غذا را باید مادر کودک یا پرستار کودک اول با نوک قاشق با نوزاد بدهند تا اول مزه مزه کنند.
در مواقعی هم می توانند دستان خود را بشویند و با دست به کودکان غذا بدهند. دفعه های غذای کمکی بین دو یا چها بار در روز است؛ لازم نیست بعد از هر بار تغذیه شیر مادر غذای کمکی دریافت کند.
غذای تکمیلی
در ادامه شما را با غذای مکمل کودکان آشنا خواهیم کرد. غذاهای تکمیلی انرژی کافی، پروتئین و ریز مغذی ها را برای تأمین نیازهای غذایی کودک در حال رشد فراهم می کنند.
غذاهای مکمل کودک به صورت سرلاک بوده و نیاز به جویدن ندارند، به این دلیل که کودکان در این سن به اندازه ی بزرگسالی دندان ندارند و تعداد دندان های آنها محدود است. ما به پرستار
کودک توصیه می کنیم برای روزهای اول هفت ماهگی از فرنی آرد برنج در کنار شیر مادر استفاده کنند.
فرنی آرد برنج غذای بسیار سبکی است و هضم آن برای کودک راحت است، از طرفی حساسیت به گلوتن نیز ایجاد نمی کند. در ابتدا از مقدار کمی غذا (فرنی آرد برنج) می توانید شروع
کنید و رفته رفته به حجم آن نیز اضافه کنید به گونه ای که کودک بتواند در ماه های بعدی از غذای خانواده نیز استفاده کند.
در این جا باید توجه داشت که دفعات غذای تکمیلی کودک بر حسب میل شیر خوار است و نباید با تحمیل و زور به بچه خورانده شود. در پرستاری از کودک غذای تکمیلی باید به تدریج در برنامه ی آنها قرار گیرد.در گاهی از مواقع برای افزایش انرژی غذای کودک بهتر است به آن یک قاشق غذاخوری روغن زیتون، کره حیوانی، و یا خامه اضافه کرد.
برای راحت تر خوردن غذای کودک بهتر است غذا را با پشت قاشق چنگال و گوشت کوب نرم کرده و به کودک بدهند.
در صورتی که این نرم کردن را با آسیاب برقی یا مخلوط کن انجام دهند بیش از حد غذا نرم می شود و مهارت جویدن را یاد نمی گیرد. در هنگام درست کردن غذای کودک توجه داشته باشید که نمک به غذای کودکان نزنید. زیرا نا خواسته از کودکی بچه را به غذاهای شور عادت می دهید، و احتمال ابتلا به فشار خون در بچه به وجود می آید.
اگر کودک بی رغبت بود در خوردن غذای تکمیلی شما مقداری آب لیمو ترش یا آب نارنج درغذای تکیمیلی کودک بچکانید.
دفعات غذای تکمیلی کودک:
شاید این سوال برای شما پیش بیاید که چرا باید در کنار شیر مادر از غذای کمکی استفاده کرد؟
تغذیه کودک تازه متولد شده تنها شیر مادر است زیرا شیر مادر تمامی نیازهای نوزاد را تا سن ۶ ماهگی برطرف می کند.
اما با افزایش سن شیر به تنهایی نمی تواند نیازها و ویتامین های کودک را برطرف کند زیرا برای رشد صحیح نیاز به پروتئین، آهن و ویتامین ها افزایش پیدا می کند لذا به همین علت است
که از سنین ۶ ماهگی متخصصان تغذیه کودک توصیه میکنند از در کنار شیر مادر و غذای کمک از شربت آهن نیز استفاده شود.
دادن غذای کمکی در روزهای اول هفت ماهگی آغاز می شود و بهتر است از یک غذای ساده شروع کرد تا سیستم گوارشی کودک برای هضم و جذب آماده شود.
ابتدا از یک قاشق مربا خوری استفاده کنید و به تدریج میزان آن را افزایش دهید. می توانید از مواد غذایی دیگر مانند سوپ بعنوان غذای کمکی نیز استفاده کنید.
توجه داشته باشید بین اضافه کردن مواد غذایی ۵ تا ۷ روز فاصله باشد تا معده کودک بتواند مواد غذایی را شناخته و هضم کند.
میزان تکرار غذا برحسب میل و اشتهای شیرخوار است و نباید به زور به او غذا خورانده شود.
اگر شیرخوار علاقه ای به خوردن غذا ندارد میتوانید از یک قاشق روغن زیتون برای طعم دار کردن غذا استفاده کنید. مواد غذایی بهتر است به تدریج به غذای شیرخوار اضافه شود.